Alzheimer Hastalığı, Nedenleri, Tedavisi

Geri Dön

Alzheimer insan beyni ile ilgili bir hastalıktır.İnsan beyninin hormonal dengesinin bozulması ve sağlıklı işleyişin kaybolmaya başlaması ile, genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkan bir hastalıktır.
Alzheimer Hastalığında hasta, yavaş yavaş öğrenme, konuşma, akıl yürütme, karar alma, yargılama, yorum yapma, iletişim, konuşma, günlük hayatsal etkinlikleri sürdürme yetilerini kaybetmeye başlar. Alzheimer halk arasında bunama olarak adlandırılır.
Alzheimer Hastalığının kökeni ve ortaya çıkışı, Alman doktor Alois Alzheimer’e dayanır. Dr. Alzheimer 1906 yılında bir konferansta bir demans vakasının sunulduğu bir ders vermiştir ve Auguste adlı 51 yaşında kadın hastasını sunmuştur. Hastada, ileri derecede zihinsel sorunlar (hafıza, kavrama, konuşma ve yön bulma bozukluğu), işitsel ve görsel halüsinasyonlar, hezeyanlar ve davranış bozuklukları gözlemlenmiştir. Daha sonra bu hastayı 1906 yılında ölene kadar yaklaşık 5 yıl boyunca takip edilmiştir. Hastanın vefatından sonra otopsi yapılmış ve beyninde anormal kümeleşmeler ve lif yumakları görülmüştür. Bugün beyindeki bu yumaklar ve plaklar Alzheimer Hastalığının beyinde neden olduğu gemel değişiklikler olarak kabul edilmektedir.
Araştırmalar yapıldıkça Alzheimer hastalarının beyinlerinde başka değişiklikler de tespit edilmiştir. Beyindeki sinir hücreleri ölmekte ve sinir hücreleri arasındaki bağlantılar bozulmaktadır. Ayrıca sinir hücreleri arasındaki iletişim sağlayan ve mesaj taşıyan bazı kimyasal maddelerin (hormonların) düzeyleri de azalmaktadır.
Alzheimer her yaşlı insanda görülen bir hastalık değildir. İleri aşamalarında tedavi edilmesi mümkün değildir ancak erken teşhis ve tedavi yapıldığı takdirde hastalığın ilerlemesi önemli ölçüde yavaşlayabilmektedir.

Alzheimer Hastalığının Belirtileri
Alzheimer’in belirtileri ilk evrelerinde zor tespit edilir. İlk ortaya çıkan belirti unutkanlıktır. Daha sonra ise geçmişe yönelik bellek ve hafıza kaybı görülür. Hasta koyduğu eşyaların yerlerini unutur, alışverişe gider ne alacağını unutur.
Unutkanlık ve hafıza kaybı aslında yaşlılıkta normaldir. Yani her yaşlı bir miktar unutkanlaşır, her unutkanlığı Alzheimer olarak değerlendirmek yanlıştır. Bu unutkanlık kişinin hayatını olumsuz yönde etkiliyorsa, dışarı çıktığında kayboluyorsa mesela, yolları bulamıyorsa ya da çok yakın akrabalarını tanımıyorsa Alzheimer’e işarettir. Çok nadir gördüğü kişilerin adlarını her insan unutabilir. Bu nedenle yaşlı bir yakınınızda unutkanlık varsa hemen Alzheimer mi acaba diye panik olmanıza gerek yok.
Hastanın kendisine bakımı, temizliğe gösterdiği önem azalmaya başlar.
Kişilik değişikliklikleri yaşanabilir, kişi agresif biri haline gelebilir ya da içe kapanık, kimseyle konuşmayan biri haline gelebilir.
Konuşma güçlükleri, yavaş konuşma, konuşurken doğru kelimeleri seçememe, çok fazla düşünme gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Zaman konusunda hangi günde olunduğu ya da hangi yılda olduğu gibi Alzheimer hastaları sorun yaşayabilirler.
Yargılama ve karar almada zorluklar çekilir. Tutarsız davranışlar gösterebilir hasta. Basit matematik sorularını çözmekte zorluk çekebilir, elindeki paranın az ya da çok olduğunun farkında olmayabilir. Bir sorunla karşılaştığında kendi başına çözemez, kararsızlık sık rastlanan bir belirtidir.
Sık sık anahtar ya da cüzdan gibi eşyaları kaybeder, nereye koyduğunu bulamaz mesela.
Alzheimer belirtileri başlangıç düzeyinde depresyon gibi diğer hastalıklarla da karışabilir. Bu nedenle başlangıçta tespit etmek oldukça zordur. Beyinin yapısında da bu dönemde gözle görülür bir değişiklik de saptanamaz.
Bir yakınınızda ya da kendinizde Alzheimer’den şüpheleniyorsanız, en kısa sürede bir Psikiyatri ya da Nöroloji uzmanına gözükmenizde fayda var.

Alzheimer Hastalığının Evreleri
Alzheimerin evreleri 3 farklı dönem olarak sınıflandırılmıştır. Erken evre, orta evre ve geç ya da ileri evre ya da birinci, ikinci ve üçüncü evre olarak adlandırılır bu evreler.

Birinci evrede:
Hafif bellek ve hafıza kaybı
Hangi günde olunduğunun farkında olamama gibi unutkanlıklar
Mekanları tanıma güçlüğü, kimin evinde olduğunu bilememe ya da yolları karıştırma gibi
Karar almada zorluk
Konuşmada duraksama ve doğru kelimeleri bulamama sorunları
gözlenir. Birinci evrede Alzheimer’i teşhis etmek zordur, hastanın hayatını çok fazla olumsuz etkilemeyebilir bu evre. Hafif problemler birinci evrede ortaya çıkar.

İkinci evrede:
Belirgin hafıza problemleri ve kaybı, en yakınlarını bile tanıyamama
Öz bakımda sorunlar, yıkanmama, temizlik yapmama, kıyafetlerini doğru giyememe
Dışarı çıktığında kaybolma
Konuşmada ileri derecede sorunlar, konuşma bozuklukları
Halisünasyon, olmayan cisimlerin görülmesi ya da seslerin duyulması
gibi problemler gözlenir. Bu evrede günlük yaşam aktivitelerini sürdürmede hasta zorlanır.

Üçüncü evrede:
Hasta yardım almadan yemek yiyemez
Aile bireylerini bile tanımamaya başlar
İdrar kaçırabilir
Konuşma yetisini büyük oranda kaybedebilir
İdrar kaçırabilir
Yatağa bağımlı bir hale gelebilir
Durduk yerde bağırabilir ya da soyunabilir ya da bu gibi tutarsız davranışlar gösterebilir
gibi belirtiler gösterir. Bu evrede hasta tamamen dışa bağımlıdır, kendi başına hayatını sürdüremez. Zihinsel ve fiziksek bozukluklar beraber gözlenir.

Alzheimer Hastalığının Tedavisi
Alzheimer’in kesin tedavisi yoktur. Yani Alzheimer’e yakalanan bir hasta, tekrar tamamen eski haline dönemez. Ancak, Alzheimer’in ilerleyişini yavaşlatmak, hastanın başkalarına ve bakıma muhtaç hale gelmesini önlemek tedavinin amaçlarındandır. Birinci evreden ikinci ve üçüncü evreye geçişi durdurmak ya da geçiş süresini uzatmak da denebilir tedavinin amacına.
Alzheimer’de bazı belirtiler de tedavi ile ortadan kaldırılabilir. Örneğin Alzheimer’e bağlı depresyon, uyku sorunları, yeme bozuklukları, halisünasyonlar ilaç tedavisi ile giderilebilir.
Alzheimer tedavisi 2 yönlüdür. Birincisi ilaç tedavisi. İlaç tedavisi ve tedavide kullanılan ilaçların amacı beynin işlevini bozan ve dengesi bozulan hormonların ve kimyasal maddelerin yeniden normal seviyelere çekmek, dengede tutmaktır.

İlaç tedavisine ek olarak hasta ve hasta yakınlarını Alzheimer konusunda eğitmek ve bilinçlendirmek önemli bir aşamadır. Hastaya nasıl bakılacağı, nasıl davranılacağı, bulunduğu ortamın, odasının, yatağının nasıl düzenleneceği, moralinin nasıl yüksek tutulacağı gibi konularda hasta yakınları bilinçlendirilir. Alzheimer’de hasta yakınları da hasta kadar sıkıntı çekerler. Hasta için Alzheimer çok zordur, hastanın psikolojisini alt üst edebilir. Hasta yakınlarını da bu anlamda hasta ile ilgilenmek ve sürekli ona bakmak zorunda olmak negatif etkileyebilir, Alzheimer ve hasta ile nasıl mücadele edileceğinin öğrenilmesi bu anlamda ilaç tedavisi kadar önemlidir.
Alzheimer’li hataların ilaç tedavisine ek olarak, eş dost akraba içerisinde olması, ilgi görmesi, ziyaret edilmesi, gezdirilmesi, yürüyüşe çıkarılması ve sosyal hayattan kopmamasına çalışılması hastanın morali açısından önemlidir.

Alzheimer Hastalığının Nedenleri
Alzheimer’in nedenleri açıkçası tam olarak bilinmemektedir. Temelde genetik faktörler ve çevresel nedenler olarak açıklanmaktadır. Genetik nedenler ya da faktörler, kişinin kromozom yapısı ve ailesinde Alzheimer yaşayan diğer kişilerin olup olmadığına göre bireyi Alzheimer’e yatkın yapar. Çevresel faktörler ise, aşırı stres yaşama, bir travmaya maruz kalma, kötü ve dengesiz beslenme gibi nedenler olabilirler.
Yaşlılık döneminde bile kitap okuyan, sürekli birşeyler öğrenmeye çalışan, iyi beslenen, hareket eden, yeni bir dil öğrenen, öğrenmeden elini eteğini çekmeyen kişilerde Alzheimer’e yakalanma riski düşüktür. Bu nedenle yaşlansak bile kendimizi bırakıp sürekli uyuyan biri haline gelmektense, eş dost ortamından uzak kalmayıp, sohbet edip, kitap okuyup, hareket edip mutlu ve huzurlu bir hayat sürmeye çalışmakta fayda var.

alzheimer hastalığı kişinin yaprak dökümü gibidir,
ancak yapraklar tekrar yeşermez,
ne kadar geç dökülürse o kadar iyidir.

 kaynak: prohayat.com
 Bu sitede yer alan bilgiler sadece genel bir bilgilendirme amaçlıdır. Herhangi bir teşhis koyma veya tedavi etme amacı bulunmamaktadır.