MİGREN TİPİ BAŞ AĞRILARINDA TRANSKRANİYAL MAGNETİK STİMÜLASYON (TMS) TEDAVİSİ
TMS Manyetik Uyarım TMU (TMS) tedavisi beyne doğrudan elektrik vermeden, manyetik alan oluşturup beynin doğal elektriğini aktive eden bir sistemdir.
TMS’in etki mekanizması nedir, nasıl uygulanır?:TMS, bir bobin yardımıyla kafatasının 2-3 cm üzerinden uygulanmaktadır. Yarattığı manyetik alan etkisiyle serebral korteksteki elektrik akımını harekete geçirmekte ve böylece nöronları depolarize etmektedir. TMS düşük ve yüksek frekansta uygulandığında farklı etkilere sahiptir. Yüksek frekans TMS uygulandığı bölgede eksitasyona, düşük frekans TMS ise inhibisyona neden olmaktadır.
TMS’in 3 temel çeşidi vardır: tek vuru (single pulse), çift vuru (paired pulse) ve tekrarlayan TMS (rTMS). Tek vuru TMS’te, uyarım her birkaç saniyede sadece bir kez uygulanır. Çift vuruda faz dışında iki darbe vardır ve aynı hemisferde eksitasyon ya da inhibisyon sağlamak ya da bir hemisferde eksitasyon karşı hemisferde inhibisyon meydana getirmek üzere uygulanır. Tekrarlayan TMS’te manyetik darbeler hızlı bir seri halinde gelir. Yoğunluk, zaman aralığı ve frekansın ayarlanabilir olması tekrarlayan TMS’in eksitasyon ya da inhibisyon özelliğini kolaylaştırmaktadır.
Beyine etkisi nasıldır?:Beyinde hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” dediğimiz değişim oluşur. Beyindeki hücrelerin elektriksel iletisine müdahale edilmiş olur. Beynin elektriksel ve kimyasal ileti ile çalıştığı düşünülürse beynin yeterli çalışmayan doğal süreçlerini harekete geçirici etkisi olduğu anlaşılır. Dışarıdan elektrik akımı vermeden, güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturarak tedavi etkisini oluşturur.
Seansın süresi ne kadardır? :Hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta, belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır.
Yan etkisi var mıdır?
Hafif baş ağrısı dışında bir yan etkisine rastlanılmamıştır. Avrupa ve Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir. (Tubitak Bilim Teknik, Eylül 2002)Nöbet indükleme riski taşımaktadır. Mevcut güvenlik protokolleri bireyin motor eşiğine ilişkin uyarım miktarını ayarlamaktadır. Kognisyonda uyarım sırasında değişim görülebilir.
Hangi hastalıklarda etkilidir ?:1-Nörolojik Hatalıklar:
1-Parkinson hastalığı gibi hareket bozuklukları, 2-Migren tipi başağrıları ,3 -Felç Hastaları, neglet (ihmal), 4-Kulak çınlaması, 5-ronik ağrı nöropatik ağrı Ağrı Tedavisi, 6-Yüz felci ….
Parkinson hastalarında motor kortekse uygulanan TMS, motor testlerdeki performansı artırmaktadır. İnme gibi lezyonlardan sonra motor korteksin fonksiyonel özelliklerini değerlendirmek için de kullanılır. İnme sonrası motor işlevleri artırmak için bilinen nöro-rehabilitasyon girişimleriyle birlikte beyin uyarımı da önerilmektedir. Ayrıca kronik ağrı sendromlarında uygulanan TMS’in analjezik etkiyi artırdığı bilinmektedir. TMS migren tedavisinde FDA onayına sahiptir.
2-Psikiyatrik Hastalıklar: 1-Tedaviye dirençli Depresyon, 2-Obsesif kompülsif psikoz, 3-Anksiyete ve panikbozukluk, 4- Şizofreni, 5-Yeme bozuklukları, 6-İşitsel halusinasyonlar ve7- diğer duygudurum bozuklukları.
Majör depresyon hastaları üzerinde yapılan çalışmalar sol prefrontal korteks aktivitesinin azaldığını sağ prefrontal korteks aktivitesinin ise arttığına işaret etmektedir. Sol prefrontal kortekse yüksek frekansta uygulanan rTMS çalışmalarının depresyon tedavisindeki etkinliği gösterilmiştir. TMS depresyon tedavisinde FDA onayına sahiptir. Depresyon dışında da birçok psikiyatrik bozuklukta etkin şekilde kullanılmaktadır.
TMU Tedavisinin Avantajları : 1-Az veya sıfır yan etki. 2-Çabuk başlangıçlı terapötik etki (tipik olarak 1 hafta içerisinde) gösterir.3- İnvazif değildir (Vucuda doğrudan müdahale etmez).Anestezi gerektirmez 4-Ayaktan hasta tedavisi.5- Spesifik nöron devrelerini üstün hedefleme gücü. 6-Sadece 2 ile 4 haftalık tedavi gerektiren bir etkililik. 7-Tedaviye dirençli kişilerde terapötik fayda sağlama. TMU uygulaması için hastaların ilaç kullanmayı bırakmasına gerek YOKTUR.
MİGRENDE ‘TMU’ TEDAVİSİ
Amerika(Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDI) ve Avrupa’da migren baş ağrısında onay almış tek ilaçsız tedavinin Transkraniyal Manyetik Uyarım (TMU) Tedavisi olduğuna dikkat çekilmiştir “Bu tedaviyi tamamlayan hastalarda migren ağrısının şiddeti ve sıklığı yok denilecek kadar azalıyor” dedi.
Tedavisi zor olan migren baş ağrıları için iki çeşit ilaç tedavi mevcut. Bunlardan birinci ilaç tedavisi şekli ani başlayan migren baş ağrısı atağını durdurmaya yönelik olup, diğer ilaç tedavisinde ise aylık ağrıların sıklığını azaltmaya yönelik önleyici ilaç tedavisidir. İlaç tedavisi zor ve sürekli takip gerektirir bir durum olduğundan dolayı günümüzde migren baş ağrısına yönelik başka tedavi seçeneklerini gündeme getirmiştir.
30 yıldır beynin bazı bölgelerine uygulanan Transkraniyal Manyetik Uyarım (TMU) uygulamasının migren baş ağrısında başarılı olduğu saptanmıştır. Aralık 2013 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri’nin Sağlık Bakanlığı’na bağlı U.S. Food and Drug Administration ((Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA) migren tedavisinde TMU uygulamasını onaylamıştır. Ocak 2014 tarihinde ise İngiltere’de migren baş ağrısı tedavisinde TMU uygulaması onay almıştır” dedi.
“İKİ ÇEŞİT TMU UYGULAMASI MEVCUT”Beyinde ağrı oluşturan bölüme kafatasının dış kısmından saniyelik bir magnetik uyarım ile uygulama yapıldığını kaydederek, “Burada hedeflenen beynin kendi içinde migren baş ağrısını başlatan bölgedir. İlaç tedavisinde olduğu gibi migren tedavisinde iki çeşit TMU uygulama mevcut. Bunlar; sTMU ve rTMU. sTMU denilen uygulamada başın arka kısmına tek bir seferde magnetik uyarı verilir. Bu uygulama daha çok ani başlayan migren ağrısı sırasında yapılır. Yani migrenin akut atak tedavisinde kullanılır. Yapılan çalışmalarda ani başlayan migren baş ağrısının bu sTMU uygulaması ile yüzde 60 civarında hemen kesildiği tespit edilmiş. Ağrısı kesilmeyen kişilere ikinci kez uygulama verildiğinde ağrı tamamen durdurulmuş. rTMU denilen ikinci uygulama ise yine başın arka kısmına tekrarlayıcı magnetik uyarılar verilir. En az 20 dakikalık bir süre içinde tekrar tekrar magnetik uyarım uygulanır. 10 ile 20 seans olarak devam eden bir tedavi kürü yapılması gerekir. Tedaviyi tamamlayan hastalarda migren ağrısının şiddeti ve sıklığı yok denilecek kadar azalıyor” diye konuştu.
Amerika ve Avrupa’da migren baş ağrısında onay almış tek ilaçsız tedavinin ‘Transkraniyal Manyetik Uyarım’ (TMU) Tedavisini olduğunu vurguladı.
Kaynaklar:Guidelines Evidence-based guidelines on the therapeutic use of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) Jean-Pascal Lefaucheur a,b,⇑ , Nathalie André-Obadia c,d , Andrea Antal e , Samar S. Ayache a,b , Chris Baeken f,g , David H. Benninger h , Roberto M. Cantello i , Massimo Cincotta j , Mamede de Carvalho k , Dirk De Ridder l,m, Hervé Devanne n,o , Vincenzo Di Lazzaro p , Saša R. Filipovic´ q , Friedhelm C. Hummel r , Satu K. Jääskeläinen s , Vasilios K. Kimiskidis t , Giacomo Koch u , Berthold Langguth v , Thomas Nyffeler w, Antonio Oliviero x , Frank Padberg y , Emmanuel Poulet z,aa, Simone Rossi ab, Paolo Maria Rossini ac,ad, John C. Rothwell ae, Carlos Schönfeldt-Lecuona af, Hartwig R. Siebner ag,ah, Christina W. Slotema ai, Charlotte J. Stagg aj, Josep Valls-Sole ak, Ulf Ziemann al, Walter Paulus e,1 , Luis Garcia-Larrea d,am,1