Unutkanlık (Bunama) (Demans)-Alzheimer Transkraniyal Magnetik Stimülasyon (Tms) Tedavisi

Geri Dön

UNUTKANLIK (BUNAMA)(DEMANS)-ALZHEİMER
TRANSKRANİYAL MAGNETİK STİMÜLASYON (TMS) TEDAVİSİ
TMS Manyetik Uyarım TMU (TMS) tedavisi beyne doğrudan elektrik vermeden, manyetik alan oluşturup beynin doğal elektriğini aktive eden bir sistemdir.


TMS’in etki mekanizması nedir, nasıl uygulanır?:TMS, bir bobin yardımıyla kafatasının 2-3 cm üzerinden uygulanmaktadır. Yarattığı manyetik alan etkisiyle serebral korteksteki elektrik akımını harekete geçirmekte ve böylece nöronları depolarize etmektedir. TMS düşük ve yüksek frekansta uygulandığında farklı etkilere sahiptir. Yüksek frekans TMS uygulandığı bölgede eksitasyona, düşük frekans TMS ise inhibisyona neden olmaktadır.

TMS’in 3 temel çeşidi vardır: tek vuru (single pulse), çift vuru (paired pulse) ve tekrarlayan TMS (rTMS). Tek vuru TMS’te, uyarım her birkaç saniyede sadece bir kez uygulanır. Çift vuruda faz dışında iki darbe vardır ve aynı hemisferde eksitasyon ya da inhibisyon sağlamak ya da bir hemisferde eksitasyon karşı hemisferde inhibisyon meydana getirmek üzere uygulanır. Tekrarlayan TMS’te manyetik darbeler hızlı bir seri halinde gelir. Yoğunluk, zaman aralığı ve frekansın ayarlanabilir olması tekrarlayan TMS’in eksitasyon ya da inhibisyon özelliğini kolaylaştırmaktadır.

Beyine etkisi nasıldır?:Beyinde hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” dediğimiz değişim oluşur. Beyindeki hücrelerin elektriksel iletisine müdahale edilmiş olur. Beynin elektriksel ve kimyasal ileti ile çalıştığı düşünülürse beynin yeterli çalışmayan doğal süreçlerini harekete geçirici etkisi olduğu anlaşılır. Dışarıdan elektrik akımı vermeden, güçlü ama kısa bir manyetik alan oluşturarak tedavi etkisini oluşturur. 

Seansın süresi ne kadardır? :Hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta, belirlenen frekans ve şiddette ritmik uygulama yapılır. 
Yan etkisi var mıdır? 
Hafif baş ağrısı dışında bir yan etkisine rastlanılmamıştır. Avrupa ve Kanada da resmen onaylanmış ve klinik uygulamaya girmiştir. (Tubitak Bilim Teknik, Eylül 2002)Nöbet indükleme riski taşımaktadır. Mevcut güvenlik protokolleri bireyin motor eşiğine ilişkin uyarım miktarını ayarlamaktadır. Kognisyonda uyarım sırasında değişim görülebilir.

Hangi hastalıklarda etkilidir ?:1-Nörolojik Hatalıklar: 1-Parkinson hastalığı gibi hareket bozuklukları, 2-Migren  tipi  başağrıları ,3 -Felç  Hastaları, neglet (ihmal), 4-Kulak çınlaması, 5-ronik ağrı nöropatik ağrı Ağrı Tedavisi, 6-Yüz felci ….
Parkinson hastalarında motor kortekse uygulanan TMS, motor testlerdeki performansı artırmaktadır. İnme gibi lezyonlardan sonra motor korteksin fonksiyonel özelliklerini değerlendirmek için de kullanılır. İnme sonrası motor işlevleri artırmak için bilinen nöro-rehabilitasyon girişimleriyle birlikte beyin uyarımı da önerilmektedir. Ayrıca kronik ağrı sendromlarında uygulanan TMS’in analjezik etkiyi artırdığı bilinmektedir. TMS migren tedavisinde FDA onayına sahiptir.
 
2-Psikiyatrik Hastalıklar: 1-Tedaviye dirençli Depresyon, 2-Obsesif kompülsif psikoz, 3-Anksiyete ve panikbozukluk, 4- Şizofreni, 5-Yeme bozuklukları, 6-İşitsel halusinasyonlar ve7- diğer duygudurum bozuklukları.
Majör depresyon hastaları üzerinde yapılan çalışmalar sol prefrontal korteks aktivitesinin azaldığını sağ prefrontal korteks aktivitesinin ise arttığına işaret etmektedir. Sol prefrontal kortekse yüksek frekansta uygulanan rTMS çalışmalarının depresyon tedavisindeki etkinliği gösterilmiştir. TMS depresyon tedavisinde FDA onayına sahiptir. Depresyon dışında da birçok psikiyatrik bozuklukta etkin şekilde kullanılmaktadır.

TMU Tedavisinin Avantajları : 1-Az veya sıfır yan etki. 2-Çabuk başlangıçlı terapötik etki (tipik olarak 1 hafta içerisinde) gösterir.3- İnvazif değildir (Vucuda doğrudan müdahale etmez).Anestezi gerektirmez 4-Ayaktan hasta tedavisi.5- Spesifik nöron devrelerini üstün hedefleme gücü. 6-Sadece 2 ile 4 haftalık tedavi gerektiren bir etkililik. 7-Tedaviye dirençli kişilerde terapötik fayda sağlama. TMU uygulaması için
UNUTKANLIKTA (BUNAMA)(DEMANS)-ALZHEİMER TİPİ BUNAMADA TMS

Demans gibi nörodejeneratif bozukluklarda görülen kognitif becerilerdeki bozulma doğru uygulama ve yöntemle yapılan TMS etkisiyle iyileştirilebilmektedir.
Bunama ,Nörodejeneratif bozukluklardan en bilinenleri Alzheimer (AH) ve Parkinson benzer özelliklere sahiptir. Daha çok yaşlı nüfusu etkiler ve yavaşça ilerler. Beyinde yapısal ve işlevsel değişimlere neden olur. Alzheimer ve Parkinson’da kognitif işlevlerde bozulma, psikolojik ve davranışsal problemler gözlenir. Demans tanısı almamış fakat kognitif becerileri yaşıtlarına ve eğitim düzeyine göre beklenenin altında olan kişiler ise hafif kognitif bozulma (MCI) grubuna girerler.
Çeşitli beyin görüntüleme çalışmaları MCI ve AH de görülen bellek bozukluklarının sağ DLPFC’deki aktivasyon artışıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. Transkranyal manyetik uyarım (TMS) beyin işlevlerini değiştirebilen girişimsel olmayan bir yöntemdir. Birçok psikiyatrik bozuklukta terapötik amaçlı kullanılmaktadır. TMS klinik etkisinin yanı sıra kognitif performansı artırıcı bir etkiye de sahiptir.
MCI hastasıyla yapılan bir vaka çalışmasında 2 hafta boyunca inferior parietal loba toplam 10 seans (günde 2000 darbe) uygulanan yüksek frekans tekrarlayan TMS (rTMS)’nin bellek performansında artış sağladığı gösterilmiştir. Sağ DLPFC’yi baskılayan bir başka rTMS çalışmasında sözel ve sözel olmayan tanıma belleği görevlerinde başarının arttığı gösterilmiştir.

Çalışmaların neredeyse tamamında rTMS’nin dorsolateral prefrontal korteks üzerine yüksek frekans uyarım (eksite edici) uygulanmaktadır. Yaşlılarda yapılan rTMS çalışmalarında daha çok bilateral uyarım tercih edilir çünkü bir teoriye göre yaşlılarda hemisferik asimetri azalmaktadır. Ayrıca rTMS’nin hafif demans hastalarında daha etkili olduğu, ileri kognitif bozulma gösteren demans hastalarında beyin plastisitesinin değişiminin zor gerçekleştirildiği gösterilmiştir.
2-6 yıllık Alzheimer geçmişi olan hastalarda DLPFC bölgesine bilateral (sağ ve sol) yüksek frekansta uygulanan uyarımın demansa bağlı bozulma gösteren kognitif performansta (bellek, dikkat gibi) olumlu yönde artış sağladığı gösterilmiştir. Bu iyileşme halinin 3 aylık takip sonunda da korunduğunu gösteren bir çalışma bulunmaktadır.

Parkinson hastalarında yapılan TMS çalışmaları depresyon tedavisine odaklanır.
Parkinson hastalarında yapılan çalışmalar sol DLPFC bölgesine yüksek frekansta uygulanan uyarımın depresyon ve anksiyete skorlarında düşüş sağladığın, yani depresyon semptomlarını azalttığını göstermiştir.
Parkinsonlu hastalarda depresyon tedavisinde kullanılan Fluoxetin (antidepresan) ve rTMS karşılaştırması yapan bir çalışmada, rTMS’nin Parkinsonda depresyonu daha etkin tedavi ettiği gösterilmiştir.
Yapılan sınırlı sayıda çalışmaya rağmen nörodejeneratif bozukluklarda gözlenen terapötik etki rTMS’nin potansiyel alternatif bir tedavi olabileceğini göstermektedir. 

Kaynaklar:Guidelines Evidence-based guidelines on the therapeutic use of repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) Jean-Pascal Lefaucheur a,b,⇑ , Nathalie André-Obadia c,d , Andrea Antal e , Samar S. Ayache a,b , Chris Baeken f,g , David H. Benninger h , Roberto M. Cantello i , Massimo Cincotta j , Mamede de Carvalho k , Dirk De Ridder l,m, Hervé Devanne n,o , Vincenzo Di Lazzaro p , Saša R. Filipovic´ q , Friedhelm C. Hummel r , Satu K. Jääskeläinen s , Vasilios K. Kimiskidis t , Giacomo Koch u , Berthold Langguth v , Thomas Nyffeler w, Antonio Oliviero x , Frank Padberg y , Emmanuel Poulet z,aa, Simone Rossi ab, Paolo Maria Rossini ac,ad, John C. Rothwell ae, Carlos Schönfeldt-Lecuona af, Hartwig R. Siebner ag,ah, Christina W. Slotema ai, Charlotte J. Stagg aj, Josep Valls-Sole ak, Ulf Ziemann al, Walter Paulus e,1 , Luis Garcia-Larrea d,am,1